Theo thông tin từ báo AP News, Viện Bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan, New York, Hoa Kỳ đang tiến hành các thủ tục để hoàn trả các tác phẩm điêu khắc, cổ vật Phật giáo cho đất nước Campuchia và Thái Lan. Các cổ vật này vốn thuộc về Campuchia và Thái Lan, nhưng đã bị cướp, bị đánh cắp và bán ra nước ngoài trong nhiều thế kỷ qua. Sau đó, bằng nhiều con đường khác nhau, các cổ vật này đã được trưng bày tại Viện bảo tàng Metropolitan. Những cổ vật này nằm trong số rất nhiều cổ vật ở Đông Nam Á đã bị đánh cắp, và tuồn ra nước ngoài thông qua một mạng lưới buôn bán đồ cổ khổng lồ, bị nghi ngờ được điều hành bởi một nhà buôn, người sưu tập đồ cổ phương Tây, Douglas Latchford. Ông Douglas Latchford đã từng bị truy tố vào năm 2019 về tội dàn dựng một kế hoạch kéo dài nhiều năm để bán cổ vật Campuchia .
Thời gian gần đây, nhiều Viện bảo tàng khác ở Hoa Kỳ và ở châu Âu cũng đã tiến hành hoàn trả các tác phẩm nghệ thuật mà họ đang sở hữu vốn là những cổ vật đã bị cướp, bị trộm cắp từ châu Á, châu Phi và những nơi khác trong nhiều thế kỷ của chủ nghĩa thực dân, và trong thời kỳ biến động xã hội.
Tác phẩm “Đầu Phật”, một trong số các cổ vật được Viện bảo tàng Metropolitan hoàn trả lần này
Theo thông tin từ các quan chức của quận Manhattan, trong đợt hoàn trả lần này, Viện bảo tàng Metropolitan sẽ hoàn trả tổng cộng là 16 cổ vật. Trong đó có 14 tác phẩm điêu khắc Phật giáo theo phong cách nghệ thuật Khmer của Campuchia, và 2 cổ vật khác thuộc về Thái Lan.
Quyền Đặc vụ HSI, ông Erin Keegan, cho biết: “Như đã được chứng minh và thông báo, các cổ vật liên quan đến cuộc điều tra Douglas Latchford tiếp tục phơi bày sự thật. Bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan không chỉ công nhận tầm quan trọng của 13 hiện vật Khmer này, chúng đã bị đánh cắp một cách trắng trợn, họ tình nguyện trả lại các tác phẩm đó cho chủ sở hữu hợp pháp của chúng, đó là Nhân dân Campuchia.”
Tượng Bồ tát Quán tự Tại bằng đồng, được tạo tác vào khoảng cuối thế kỷ 10, đầu thế kỷ 11, cũng sẽ được hồi hương trong lần này.
Đây không phải là lần đầu tiên Viện bảo tàng Metropolitan hoàn trả các tác phẩm nghệ thuật liên quan đến ông Latchford. Vào năm 2013, họ cũng đã trả lại hai cổ vật cho Campuchia.
Gia đình ông Latchford cũng sở hữu rất nhiều đồ trang sức cổ có tuổi thọ lên đến hàng thế kỷ của người Campuchia, sau đó những món đồ ấy đã trả lại cho Campuchia. Cụ thể, vào tháng 02/2021, 77 món đồ trang sức làm bằng vàng và các kim loại quý khác, bao gồm các vật dụng như vương miện, dây chuyền và hoa tai, đã được trả về quê hương. Các hiện vật bằng đá, bằng đồng khác thì được trả lại vào tháng 9/2021.
Tượng thần Shiva trong tư thế đứng, một trong những tác phẩm sẽ được trả lại cho Campuchia.
Theo Viện bảo tàng Metropolitan, các tác phẩm nghệ thuật điêu khắc mà họ trao trả lần này là những tác phẩm được tạo ra vào khoảng thế kỷ thứ 9 đến thế kỷ thứ 14, trong thời kỳ Angkor, một thời kỳ phản ánh rõ ràng sự phồn thịnh của Phật giáo và Ấn Độ giáo tại Campuchia trong thời gian đó.
Vương quốc Angkor từ thế kỷ thứ 9 đến thế kỷ 15, là một vương quốc hùng mạnh trong khu vực của Campuchia ngày nay. Du khách có thể nhìn thấy các di vật của triều đại Angkor tại quần thể đền Angkor Wat ở phía tây bắc của Campuchia.
Minh Nguyên lược dịch
Nguồn: AP News
