Đại sư Thừa Viễn (712 -802) sinh vào thời Đường là Tổ Liên Tông thứ ba. Nguyên quán ở đâu chưa rõ được xuất xứ, nhưng trong một số các tư liệu có ghi lại Đại Sư là người Miên Trúc, thuộc tỉnh Tứ Xuyên ngày nay.
Thuở ban sơ, Ngài theo học với Đường thiền sư ở Thành Đô, kế lại học với Tản thiền sư ở Tứ Xuyên. Năm hai mươi bốn tuổi, Ngài đến núi Ngọc Tuyền ở Kinh Châu, xuống tóc học đạo với ngài Huệ Chơn.
Sau thời gian tu học đã thành ngộ, vâng lời Thầy dạy, Ngài đã tới Hoằng Sơn để truyền giáo, số người được Ngài giáo hóa lên đến cả vạn. Ngài chỉ dùng chuyên nhất pháp môn niệm Phật để khai đạo độ chúng.
Khi mới bắt đầu truyền giáo, Ngài sống khổ tập tu hành đến nỗi mình gầy mặt nám, trên thân chỉ có một chiếc y cũ rách. Ai cúng gì thì Ngài dùng đấy, hôm nào không có thì ăn bùn đất, tuyệt không hề đi quyên xin.
Trong quá trình truyền giáo, tùy căn cơ mỗi người mà quyền biến chỉ dạy. Thấy dân chúng quanh vùng chịu nhiều khổ đau, chúng sinh chịu vô vàn cảnh lầm than. Ngài rộng truyền pháp môn Tịnh độ, khuyên mọi người đều nên niệm Phật. Trên đá, nơi gốc cây, ven đường, Ngài đều để lại những lời thánh giáo, khuyên tỉnh ngộ lẽ đạo việc đời, cần chuyên niệm Phật. do đức hóa của Ngài, từ đó không cần chỉ dẫn nhiều, mà lần lượt kẻ mang vải, gạo, người khiêng đá gỗ, đến càng đông, xây thành cảnh chùa, đến nỗi có dư bố thí cho kẻ nghèo đói. Ngài vẫn thản nhiên không khước từ không khuyến khích để họ xây cất tùy tâm. Chẳng mấy lúc nơi vùng hoang sơn trước kia, đã trở thành cảnh lan nhã thanh u đồ sộ.
Trong suốt những năm rộng truyền giáo pháp, Ngài giữ lối sống mộc mạc, giản dị với tinh thần cầu tu khổ hạnh, thường lấy Thánh cảnh, lấy việc chuyên trì danh hiệu làm hạnh chính yếu, lấy sự bố thí, trì giới cảnh làm hạnh phụ trợ; Ngài không để lại ngôn giáo nào, chỉ là thân giáo miên mật hành trì pháp trì danh niệm Phật, cầu nguyện vãng sanh Tây phương để làm y cứ cho người đời sau noi theo. Học tập theo đức hạnh và giáo hóa của Ngài, bốn phương xa gần, người tín hướng theo quy y niệm Phật càng nhiều, như nước trăm sông đổ về biển, phải lấy số vạn mà kể.
Liên tông Tam tổ Thừa Viễn Đại Sư
Ngài có một vị đệ tử theo hầu là ngài Thích Pháp Chiếu ở Lô Sơn. Về sau, Ngài Pháp Chiếu đi truyền giáo khắp nơi, danh đức rộng lớn, được Vua Ðại Tông nhà Ðường phong làm Quốc Sư. Nhân khi nhàn nhã, Quốc Sư thuật lại đạo hạnh của Thầy mình cho Vua nghe.
Ðại Tông muốn thỉnh Ngài Thừa Viễn lai Kinh để học đạo, nhưng rồi tự biết đó là bậc chí đức không thể vời rước được, liền xây về phương Nam, hướng phía Hoành Sơn mà đảnh lễ.
Kế đó, Vua truyền chỉ phong tặng chỗ ở của Ngài hai tấm biển một tấm đề Sắc Tứ Di Ðà Tự, tấm kia niệm mấy chữ Bát Chu Tam Muội Ðạo Tràng. Vua lại truyền cho ông Liễu Tôn Nguyên soạn bài văn ký sự khắc vào bia đá, dựng bên cổng trước Chùa.
Vào năm Trinh Nguyên thứ mười tám đời Ðường, nhằm ngày mười chín tháng bảy, Ðại Sư an lành Thị Tịch thọ chín mươi mốt tuổi. Ngài được xếp vào hệ thống 13 vị tổ Tịnh Độ tông, là nhân vật quan trọng có tầm ảnh hưởng sâu rộng đến nền Phật giáo mặt khác cũng là hình tượng Đức hạnh được tứ chúng tán dương muôn đời.
Hoà thượng Thích Thiền Tâm
Phật sự Tản Viên tổng hợp
