Ngày 27/12/2025, tại Khu du lịch văn hóa tâm linh Tam Chúc (tỉnh Ninh Bình); Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn – Đại học Quốc gia Hà Nội và Công ty TNHH Dịch vụ Du lịch Tam Chúc cùng các đơn vị liên quan tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề “Các vị Thánh tổ triều Lý trong lịch sử Phật giáo Việt Nam”.
Hội thảo thu hút sự quan tâm, tham dự của 400 đại biểu, bao gồm các nhà khoa học, học giả, nhà nghiên cứu, giảng viên, cùng đông đảo Chư Tăng Ni và các Phật tử đến từ nhiều địa phương.
Hội thảo được dẫn dắt, hướng dẫn của Thượng tọa Thích Thanh Phương – Ủy viên dự khuyết HĐTS, Trưởng Ban Hoằng pháp GHPGVN tỉnh Phú Thọ; GS.TS Nguyễn Văn Kim – Phó Chủ tịch Hội đồng Di sản Văn hóa Quốc gia; GS.TS Nguyễn Quang Ngọc – Phó Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam; Bà Vũ Thanh Lịch – Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Ninh Bình; PGS.TS Đặng Hồng Sơn – Phó Hiệu trưởng Trường ĐHKHXH&NV – ĐHQGHN.
Phát biểu khai mạc hội thảo, GS.TS Hoàng Anh Tuấn – Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Trưởng Ban Tổ chức – nhấn mạnh rằng dòng chảy Phật giáo đã sớm theo bước lịch sử du nhập vào Việt Nam từ những thế kỷ đầu Công nguyên. Trải qua thời gian, giáo lý nhà Phật không tách rời đời sống xã hội mà lặng lẽ thấm sâu, hòa quyện cùng văn hóa bản địa, trở thành điểm tựa tinh thần của dân tộc trong suốt chiều dài lịch sử. Với tinh thần từ bi, trí tuệ và nhập thế, Phật giáo không chỉ soi sáng đời sống tâm linh mà còn góp phần vun bồi các giá trị đạo đức, nhân văn, hướng con người đến lối sống hài hòa, vị tha và hướng thiện.
Trong lịch sử Việt Nam, thời Lý – Trần được xem là giai đoạn Phật giáo phát triển rực rỡ, giữ vai trò trụ cột trong đời sống tinh thần xã hội. Dưới các triều đại này, Phật giáo trở thành chỗ dựa tư tưởng cho việc xây dựng quốc gia thái bình, thịnh trị. Chùa chiền không chỉ là không gian tu tập mà còn là trung tâm văn hóa, giáo dục; Tăng lữ là tầng lớp trí thức có ảnh hưởng sâu rộng, tham gia vào việc hoạch định và định hình tư tưởng xã hội. Nhiều thiền sư được triều đình trọng vọng, phong làm Quốc sư, trực tiếp tham gia vào các công việc đại sự của đất nước. Trong dòng chảy đó, Tam Thánh tổ triều Lý gồm Thiền sư Minh Không, Từ Đạo Hạnh và Giác Hải là những bậc cao tăng tiêu biểu, không chỉ có công lớn trong việc hoằng dương Phật pháp mà còn để lại hệ thống di sản phong phú về văn hóa, lịch sử và tín ngưỡng.
Xuất phát từ ý nghĩa đó, hội thảo tập trung thảo luận ba nội dung chính: nghiên cứu bối cảnh lịch sử – xã hội Đại Việt thời Lý và vai trò của Phật giáo trong việc hình thành nền tảng tư tưởng, đạo đức, giáo dục và nghệ thuật; sưu tầm, hệ thống hóa các tư liệu liên quan đến di sản vật thể và phi vật thể của Tam Thánh tổ triều Lý; đồng thời trao đổi về việc bảo tồn, phát huy những giá trị di sản này trong bối cảnh đương đại, gắn với sự phát triển bền vững của cộng đồng và xã hội.
Ban Tổ chức cho biết, hội thảo đã tiếp nhận khoảng 100 tham luận của các nhà khoa học, nhà nghiên cứu trong và ngoài nước, thể hiện sự quan tâm sâu sắc của giới học thuật đối với chủ đề vừa mang chiều sâu lịch sử, vừa có giá trị thực tiễn hiện nay.
Một điểm nhấn quan trọng của hội thảo là định hướng xây dựng tuyến du lịch văn hóa – tâm linh “Con đường hành hương theo dấu chân các Thánh tổ triều Lý”, kết nối các di tích, không gian văn hóa và trung tâm Phật giáo tiêu biểu. Định hướng này được kỳ vọng sẽ góp phần kết nối nghiên cứu khoa học với bảo tồn di sản và phát triển du lịch bền vững, qua đó lan tỏa những giá trị tốt đẹp của Phật giáo Việt Nam trong đời sống xã hội đương đại.
Phật Sự Tản Viên Tổng Hợp
